در روزگاری که صفحههای نمایش جای صفحات کاغذی را گرفتهاند، پرسش مهمی پیش روی ماست: کتاب در زندگی امروز ما چه جایگاهی دارد؟
کتاب، برخلاف ابزارهای فناورانه، صرفاً انتقالدهندهی اطلاعات نیست؛ بلکه راهی برای تعمیق اندیشه و پرورش روح است. هیچ الگوریتم یا فناوری نمیتواند تجربه لمس واژهها، آرامش مطالعهی یک کتاب در سکوت، و گفتوگوی درونی انسان با نویسنده را بازآفرینی کند.
اما امروز، یکی از چالشهای جدی جامعه ما این است که کتاب دیگر در سبد هزینههای خانوار جایی ندارد. خانوادهها برای اینترنت، تلفن همراه، پوشاک، غذا و تفریحات دیجیتال هزینه میکنند، اما کمتر پیش میآید که برای خرید کتاب یا عضویت در کتابخانه مبلغی کنار بگذارند. این نگاه، اگر اصلاح نشود، شکاف فرهنگی میان نسلها را عمیقتر میکند.
فرزندانی که در دست والدین کتاب نمیبینند، کمتر به مطالعه گرایش پیدا میکنند؛ و جامعهای که از مطالعه فاصله بگیرد، بهتدریج از تفکر و خلاقیت تهی میشود. در حالیکه اگر کتاب، مانند نان و آب، به کالایی روزمره و ضروری بدل شود، رشد فرهنگی و فکری جامعه نیز شتاب خواهد گرفت.
در آستانهی «هفتهی کتاب، کتابخوانی و کتابدار»، کتابخانههای عمومی استان مازندران با شعار «بخوانیم برای ایران» بیش از ۱۳۰۰ برنامه فرهنگی و ترویجی در سراسر استان برگزار میکنند؛ از افتتاح کتابخانههای جدید و برگزاری نشستهای نقد و رونمایی کتاب گرفته تا مسابقات کتابخوانی، زنگ مطالعه در مدارس، دیدار با خیرین، و طرح عضویت رایگان برای عموم مردم.
این برنامهها تنها یک جشن فرهنگی نیستند؛ بلکه دعوتی جدیاند برای بازاندیشی در سبک زندگیمان. اگر میخواهیم نسلی آگاه، نقاد و خردورز داشته باشیم، باید کتاب را به زندگی برگردانیم.
کتاب میتواند کنار تلفن همراه و لپتاپ، در کیف روزمرهمان جا بگیرد؛ میتواند بخشی از گفتوگوهای خانوادگی و جمعهای دوستانه شود.
در پایان، از همه خانوادهها، نویسندگان، ناشران، معلمان، هنرمندان، مسئولان، جوانان و عموم مردم استان دعوت میکنم که در این هفته و فراتر از آن، به یاری فرهنگ مطالعه بشتابند.
زیرا باور دارم که هیچ هوش مصنوعی، هیچ فضای مجازی و هیچ فناوری نوینی، جای کتاب را در تربیت انسان آگاه و جامعهای دانا نخواهد گرفت.