تالاب میانکاله به عنوان بهشت پرندگان مهاجر باید زنده بماند تا پسروی‌های پی در پی آب دریای خزر آسیبی کمتری به ارزشمندترین زیستگاه گونه‌های جانوری کشور وارد کند.
میانکاله از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان‌های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر از ۶۰ کیلومتر طول و حداکثر ۱۲ کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی - غربی است.
ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و «لپو زاغمرز» در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است که علاوه بر حفظ چرخه زیست دریای خزر در معیشت جوامع محلی که حدود ۵۰۰ هزار تا یک میلیون نفر از جمعیت منطقه تحت تاثیر مستقیم خلیج گرگان هستند، اثرگذاری مستقیم دارد.
تالاب میانکاله از دهستان میانکاله در شهرستان بهشهر تا آشوراده در استان گلستان وسعت دارد و این منطقه به دلیل داشتن پهنه آبی مناسب با ذخایر غذایی غنی و آبزیان همه ساله پذیرای بیش از ۳۰ تا ۴۰ گونه از پرندگان مهاجر زمستان گذران و بیش از ۱۰۰ گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی است.
این تالاب با داشتن پناهگاه حیات وحش به مساحت حدود ۲۲ هزار هکتار در حوزه مازندران و تنوع گیاهی از جمله درختان سازیل و انار وحشی که تغذیه برخی پرندگان را تشکیل می‌دهد توانست بیش از ۵۰۰ گونه جانوری را در خود جای دهد و به نوعی بهشت پرندگان استان نام بگیرد و با این تنوع زیستی به عنوان یکی از ذخیره گاه‌های زیست کره جهان از سوی سازمان‌های جهانی حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.
تالاب میانکاله را باید بهشت پرندگان و پرنده نگری نام نهاد؛ سی و ششمین تالاب ثبت شده دنیا و نخستین تالاب ثبت شده در کنوانسیون تالاب‌های بین المللی رامسر و یکی از ۶۵۰ ذخیرگاه زیست کره جهان با ۴۸ هزار هکتار وسعت در شرق استان مازندران و در همجواری با استان گلستان واقع شده است و سالانه ۱۳۰ گونه از پرندگان مهاجر را با جمعیت حدود ۱.۵ میلیون بال میزبانی می کند.
هرساله از اواسط شهریور تا اواسط زمستان تالاب و آب‌بندان های مازندران میزبان گونه‌های مختلف پرندگان از نقاط سردسیر کشورهای حاشیه دریای خزر است که به امید یافتن مکان گرم و غذا به این مقصد عزم سفر می کنند.
بنا برآمار اداره حیات وحش محیط زیست مازندران بیشتر از صدها گونه از پرندگان مهاجر بومی و غیر بومی به تالاب ها و آبگیرهای این استان کوچ زمستانی دارند.
اکوسیستم های آبی غنی مازندران به دلیل بهره‌مندی از شرایط مطلوب، هر ساله با فرا رسیدن فصل سرما زیستگاهی امن و گسترده برای حضور و زمستان گذرانی پرندگان مهاجری است که پس از سپری کردن مسافت های طولانی در این زیستگاه ها فرود آمده اند.
تالاب ها و زیستگاه های آبی مازندران یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی این استان هستند که با ظرفیت قابل توجه اکوسیستمی در این استان علاوه بر اینکه زیبنده جلوه های گردشگری به شمار می‌روند، با توجه به شرایط مناسب زیست، هر ساله با شروع فصل سرما مامنی دلپذیر برای پرندگان مهاجر به شمار می روند و با آغوشی باز پذیرای جمعیت ده ها هزار قطعه ای از پرندگان هستند.
خشکی ۱۵ هزار هکتار تالاب میانکاله
موضوع پسروی آب دریای خزر همانگونه دیگر بخش های مازندران را تحت تاثیر قرار داده است میانکاله نیز از این مساله در امان نماند به طوریکه براساس گفته های مسول ارشد استان ۱۵ هزار هکتار از این تالاب خشک شده است.
استاندار مازندران فروردین امسال در بازدید از شبه جزیزه میانکاله گفت: با توجه به خشکی ۱۵ هزار هکتاری میانکاله، احیای این تالاب بین المللی با قوت در دستور کار است.
مهدی یونسی رستمی با بیان این که، به دنبال راه حل برای احیای میانکاله و برون رفت از مشکلات هستیم، افزود: با توجه به تنش آبی در شرق مازندران آب کشاورزی این مناطق از سد گلورد حل شد و باید به سمت رفع مشکلات آب شرب منطقه برویم.
استاندار مازندران با بیان این که، با استفاده از توان کارشناسان محیط زیست به دنبال احیای تالاب هستیم، گفت: امیدواریم کارهایی انجام دهیم تا از خشکی بیشتر تالاب جلوگیری کنیم.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۱۵ هزار هکتار از ۴۵ هزار هکتار پهنه آبی تالاب میانکاله رو به خشکی رفته که باید برای برون رفت آن تلاش کرد.
نجات میانکاله با پمپاژ آب
در همین راستا مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران تنها راه نجات اکوسیستم این تالاب را پمپاژ آب از دریای خزر به تالاب دانست و ادامه داد: مطالعات امکان‌سنجی احداث ایستگاه پمپاژ مصوب شد و وزارت نیرو موظف شده تا مطالعات فاز اجرایی این طرح را آغاز کند و پس از انتخاب مشاور، وارد مرحله فراخوان و اجرای طرح خواهیم شد.
محمدرضا کنعانی با اشاره به اینکه تالاب میانکاله بخش عمده‌ای از آب خود را از دریای خزر دریافت می‌کند، تصریح کرد: براساس آخرین گزارش‌ها تنها ۲۹ هزار هکتار از مجموع ۵۱ هزار هکتار این تالاب آبی باقی مانده و خطر خشکسالی آن را تهدید می‌کند.
وی درباره تبادل طبیعی آب بین دریا و تالاب از طریق کانال آشوراده، بیان کرد: این تبادل تا تراز منفی ۲۹ سانتی‌متر امکان‌پذیر است اما در صورت کاهش بیشتر سطح آب دریای خزر، این ارتباط قطع شده و تالاب با بحران جدی مواجه می‌شود.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به پیش‌بینی‌های جهانی، گفت: تا سال ۲۰۵۰ سطح آب دریای خزر ممکن است تا منفی ۳۳ سانتی‌متر کاهش یابد که در چنین شرایطی، میانکاله در معرض خشک شدن کامل قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: اجرای این طرح حیاتی نه‌تنها از نابودی تالاب جلوگیری می‌کند، بلکه با بهبود گردش آب، موجب خودپالایی، کاهش شوری و ارتقای کیفیت آب خواهد شد.
ارسال دیدگاه